เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 13 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง

เมื่อคนใกล้ตัวชวนไปเที่ยว “บ้านแม่กำปอง”
ว่ายังไง ว่าตามนั้น ไม่มีการเตรียมตัวใด ๆ ทั้งสิ้น กระทั่งจะหาข้อมูลล่วงหน้าสักนิดว่าบ้านแม่กำปองเป็นสถานที่แบบไหนยังไม่ทำเลย

และ…อะไรที่ไม่ได้เตรียมตัว มักสร้างความประหลาดใจ ในระดับที่สั่นสะเทือนได้เสมอ

“บ้านแม่กำปอง” หมู่บ้านเล็กในหุบเขา

แม่กำปองเป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ ตั้งอยู่ในหุบเขาที่โอบล้อมด้วยภูสูงรอบด้านในจังหวัดเชียงใหม่  มีถนนเล็ก ๆ สายเดียวเป็นทางสัญจรผ่านเข้าออก ถนนสายนั้นเมื่อถึงบริเวณวัดใจกลางหมู่บ้านค่อนข้างแน่นหนาเล็กน้อย ด้วยมีรถนักท่องเที่ยวผ่านขึ้นลงไม่ขาดสาย เมื่อรถจอดนิ่งตรงลานวัดแคบ ๆ  นักท่องเที่ยวจำนวนมาก (อย่างน่าแปลกใจ) พากันเข้าเที่ยวชมหมู่บ้าน ซึ่งบ้านเรือนในชุมชนยังคงสภาพเป็นบ้านไม้เรียบง่าย แทรกตัวตามไหล่เขาที่เขียวครึ้ม  ร้านอาหาร ร้านขายของที่ระลึก และร้านกาแฟข้างทางสร้างขึ้นจากวัสดุท้องถิ่นนั่นทำให้สภาพของหมู่บ้านยังคงความเป็นบ้านเล็กในป่าใหญ่ที่กลมกลืนกับแวดล้อมสีเขียวได้อย่างไม่ประดักประเดิด

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 14 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 15 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 16 - บ้านแม่กำปอง

ก่อนหน้าที่แม่กำปองจะคึกคักเต็มไปด้วนักท่องเที่ยวแบบนี้  ย้อนกลับไปเมื่อ 40 ปีที่แล้ว หมู่บ้านแห่งนี้ยังเป็นพื้นที่ทุรกันดาร ห่างไกลจากความเจริญ มีเพียงทางดินเล็ก ๆ  ติดต่อกับโลกภายนอก ชาวบ้านในพื้นที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม มีรายได้ไม่มากนัก ความเป็นอยู่ยากลำบาก ไม่มีไฟฟ้าใช้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เมื่อทรงทราบว่าพื้นที่แห่งนี้ยังไม่มีไฟฟ้า  จึงได้มอบหมายให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สร้างโรงไฟฟ้าพลังน้ำขึ้นในปี พ.ศ. 2522  ด้วยทรงเห็นว่าหมู่บ้านแห่งนี้มีสายน้ำที่ไหลแรงพอที่จะปั่นไฟใช้เองได้ นับแต่นั้นมาแม่กำปองจึงมีไฟฟ้าใช้ และมีการปรับปรุงถนนเข้าสู่หมู่บ้านให้สะดวกยิ่งขึ้น

และในปีพ.ศ. 2524 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชได้ทรงพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์ ก่อสร้างศูนย์พัฒนาโครงการหลวงตีนตกบนพื้นที่ใกล้ ๆ  เพื่อเป็นแหล่งพัฒนา สาธิต  ส่งเสริมการเพาะเห็ดหอม และกาแฟให้เป็นอาชีพเสริมแก่ประชาชนนอกเหนือจากการปลูกเมี่ยงที่ทำมาแต่ดั่งเดิม นั่นทำให้ชาวบ้านแม่กำปองเริ่มปลูกกาแฟ ควบคู่ไปกับการปลูกต้นเมี่ยง

แล้วเรามาทำอะไรกันที่ “แม่กำปอง”

หมู่บ้านเล็ก ๆ ในหุบเขาท่ามกลางธรรมชาติที่เงียบสงบ กระทั่งได้ยินเสียงธารน้ำไหลผ่านหมู่บ้านทุกย่างก้าวไม่ว่าไปที่ใด  เสน่ห์นั้นคือความเขียวครึ้ม อากาศที่เย็นสะอาด และสภาพความเป็นอยู่ที่เนิบช้าเรียบง่าย แต่ขณะเดียวกันมีสิ่งอำนวยความสะดวกสนองไลฟ์สไตล์ของนักท่องเที่ยวด้วยร้านอาหาร เพิงขายของ ที่ขายอาหารเหนือ อาหารพื้นบ้าน และมีอาหารภาคกลางประปรายให้เลือกลิ้มชิมมากมาย และที่ถูกใจนักท่องเที่ยวเป็นพิเศษคงเป็นร้านกาแฟ เบเกอรี่เก๋ ๆ ที่มีให้เลือกหลายร้าน และแต่ละร้านมีเมนูขนมหวานหน้าตาน่าทานไม่แพ้ร้านหรู ๆ ในตัวเมืองทีเดียว

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 17 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 18 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 19 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 20 - บ้านแม่กำปอง

แต่อย่าได้หยุดแค่บรรยากาศชิค ๆ เก๋ ๆ ที่คล้ายหลอกตานั้น  หมู่บ้านแม่กำปองมีอะไรให้สัมผัสมากกว่านั้น ภายในหมู่บ้านมีเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติสำหรับผู้สนใจ  โดยมีคนในท้องถิ่นนำทางใช้เวลาในการเดินศึกษาประมาณ 2 ชั่วโมง

ศึกษาธรรมชาติ ผ่านไร่กาแฟ ไร่เมี่ยง และป่าต้นน้ำ “แม่กำปอง”

เส้นทางศึกษาธรรมชาติเริ่มต้นจากวัดประจำหมู่บ้าน ผ่านไร่เมี่ยง ไร่กาแฟ ไปสู่ป่าต้นน้ำ ก่อนจะนำขึ้นไปยังน้ำตกแม่กำปอง และย้อนกลับลงมายังชุมชน

วัดคันธาพฤกษาเป็นวัดเก่าแก่ประจำหมู่บ้าน  สร้างขึ้นตั้งแต่แรกมีการตั้งถิ่นฐานของชุมชน  วิหารวัดเป็นสถาปัตยกรรมแบบล้านนา มีโก่งคิ้ว และบริเวณหน้าบันแกะสลักเป็นลวดลายสวยงาม  แต่ที่ขโมยซีนคือหลังคาวิหารที่ปกคลุมด้วยมอสและต้นเฟิร์นหนาแน่น จากฝีมือธรรมชาติที่เข้ามาร่วมแต่งแต้มจนหลังคาวิหาร ดังกล่าวกลายเป็นสวนลอยฟ้า นอกจากตัววิหารที่มีสวนลอยฟ้าบนหลังคาแล้ว อุโบสถของทางวัด ยังแปลกไม่เหมือนใคร ด้วยเป็นอุโบสถที่ตั้งอยู่กลางสายน้ำ มีน้ำล้อมรอบแทนใบเสมา  ด้วยสภาพดังกล่าวทั้งตัววิหารและพระอุโบสถจึงกลมกลืนเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติรอบด้าน ชวนให้ผู้เข้ามาในเขตวัดสัมผัสถึงความสงบและร่มเย็น

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 21 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 22 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 23 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 24 - บ้านแม่กำปอง
พระอุโบสถกลางน้ำ

เมื่อเดินผ่านเนินเขาด้านหลังวัด  เราเริ่มเข้าสู่ไร่กาแฟ และไร่เมี่ยงที่ชาวบ้านปลูกผสมผสานกับไม้ใหญ่ดั้งเดิม  เมล็ดกาแฟสีแดงที่กำลังสุกบนต้นทำให้แยกต้นกาแฟออกได้ง่าย  ชาวบ้านกำลังเก็บผลกาแฟที่กำลังสุกจัดพอดี จึงชักชวนให้เราลองชิมผลกาแฟสด  ที่มีรสหวานปนฝาดนิด ๆ  ต้นกาแฟที่นี่เป็นกาแฟพันธุ์อาราบิก้าคุณภาพดี  ผลที่สุกจัดนี้ จะถูกนำไปกระเทาะเปลือกออก แช่น้ำทิ้งไว้สองคืนเพื่อล้างเมือกออกได้ง่ายขึ้น จนเหลือแต่เปลือกชั้นในที่เรียกว่า “กะลากาแฟ”  จากนั้นจึงนำไปตากแดดจนแห้งสนิท  เพื่อนำไปคั่วเป็นเมล็ดกาแฟสีเข้มหอมกรุ่นที่เราคุ้นชินต่อไป

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 25 - บ้านแม่กำปอง
ผลกาแฟ

ระหว่างที่เดินไปตามไร่กาแฟนั้น กลิ่นกาแฟหอม ๆ โชยมาให้ได้กลิ่นเป็นระยะ
“เขากำลังคั่วเมล็ดกาแฟกันอยู่ ห้อม หอมนะ” คนนำทางหันมาบอกพวกเรา และในบางช่วง เรายังได้เห็น “กะลากาแฟ” ที่ชาวบ้านวางตากแดดทิ้งไว้

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 26 - บ้านแม่กำปอง
กะลากาแฟ

นอกจากต้นกาแฟแล้ว ระหว่างทางมีต้นเมี่ยงให้เห็นเป็นระยะ ต้นเมี่ยงนั้นดูยากกว่าต้นกาแฟเพราะไม่มีผลสีแดง ๆ ให้สังเกตแยกแยะ ต้องดูจากลักษณะใบอย่างเดียว แล้วสายตาคนที่ไม่คุ้นชินอย่างพวกเรา ต้องคอยถามคนนำถามตลอดว่า “ใช่มั้ย ใช่ต้นเมี่ยงมั้ย”

ต้นเมี่ยง เป็นภาษาถิ่นของภาคเหนือ คืนต้นชา นั่นเอง  เมี่ยงที่ชาวบ้านปลูกเป็นชาอัสสัมที่ขึ้นได้ดีในสภาพอากาศเย็น ชุ่มชื้น และอยู่ใต้ร่มไม้

ชาวบ้านจะเก็บใบเมี่ยงสด ซึ่งปีหนึ่ง ๆ จะเก็บได้ประมาณ 3-4 ครั้งช่วงที่ดอกชากำลังบาน  เพื่อนำไปทำเมี่ยงหมัก

ไม้ตุ้ม ไม้เก็บกักน้ำ บ้านเแม่กำปอง

ในที่สุดเราก็มาถึงบริเวณต้นน้ำ สิ่งที่ชวนตื่นตาคือต้นไม้ขนาดใหญ่หลายคนโอบที่ชาวบ้านเรียกไม้ตุ้ม ยืนอวดลำต้นให้เห็น ไม้ตุ้มเป็นไม้ต้นน้ำที่เก็บกักน้ำได้จำนวนมาก ความสามารถในการเก็บกักน้ำของไม้ชนิดนี้ปรากฏให้เห็น ตอนดินลัดเลาะริมธารน้ำเพื่อกลับไปยังหมู่บ้าน  ด้วยพื้นที่ใกล้กับไม้ตุ้มขนาดใหญ่ต้นหนึ่งมีน้ำที่ผุดจากบริเวณราก ไหลเป็นทางน้ำลงไปยังธารน้ำที่อยู่ใกล้ ๆ เป็นภาพที่ฟ้องให้เห็นกันจะจะว่าต้นไม้ ป่าไม้ ช่วยเก็บกักน้ำให้อุดมสมบูรณ์ได้อย่างไร

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 27 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 28 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 29 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 30 - บ้านแม่กำปอง

แล้วเราก็ออกมาบรรจบกับถนนใหญ่อีกครั้ง เพื่อเข้าไปชมวิวหมู่บ้านผ่านทางระเบียงร้านกาแฟชมนกชมไม้ที่อยู่ตรงพื้นที่ ที่เห็นภาพหมู่บ้านได้ชัดเจน ก่อนที่จะเดินขึ้นไปชมน้ำตกแม่กำปองที่อยู่ถัดจากหมู่บ้านขึ้นไป

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 31 - บ้านแม่กำปอง

ระหว่างทางเจอผักอะไรที่กินได้ คนนำทางจะเด็ดขยี้ให้เราลองดมกลิ่นไปตลอดทาง  ให้รู้สึกอิจฉาความสมบูรณ์ของพื้นที่ ที่แทบทุกตารางนิ้วของหมู่บ้าน ราวสวนผัก จะเลือกเด็ดเก็บอะไรไปทำกับข้าวก็ได้

หลังจากชมน้ำตกประจำหมู่บ้าน เราเดินย้อนกลับเข้าไปในหมู่บ้าน แวะชมงานหัตถกรรมของชาวบ้านที่นำไม้ไผ่มาสานจักรเป็นงานต่าง ๆ   ชมดูอุปกรณ์ที่ใช้ในการหมักเมี่ยง และวิธีการนำใบเมี่ยงที่แก่จัดทำเป็นหมอนใบชา ซึ่งเป็นอีกหนึ่งผลิตภัณฑ์ของชาวบ้าน

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 32 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 33 - บ้านแม่กำปอง
ใบชาที่จะนำมาใส่ถุงผ้าเพื่อทำเป็นหมอนใบชา

ระหว่างทางนั้นเอง ฉันบังเอิญหันไปเห็นไม้ดอกสีเหลืองชนิดหนึ่งเข้า เมื่อสอบถามจึงรู้ว่า เป็นต้นกำปอง  และเจ้าดอกกำปองสีเหลืองนี้แหละที่เป็นที่มาของชื่อหมู่บ้าน
“ขึ้นเยอะตามริมทางน้ำ”  คนนำทางบอกกับพวกเรา  “เลยเอามาเป็นชื่อเรียก แม่มาจากแม่น้ำ กำปองก็มาจากชื่อต้นไม้ เลยเรียกรวมกันว่า “แม่กำปอง”

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 34 - บ้านแม่กำปอง

ใช้เวลา 2 ชั่วโมง เพื่อศึกษาธรรมชาติ แม่กำปอง

เราใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมงพอดิบพอดีสำหรับเดินสำรวจเส้นทางศึกษาธรรมชาติ

เมื่อเยี่ยมชมทั้งไร่กาแฟ ไร่เมี่ยงแล้ว ต้องลองลิ้มชิมผลิตภัณฑ์ ที่อุตส่าห์ได้ไปเห็นตั้งแต่ต้นทางของกระบวนการ นั่นคือยำใบเมี่ยงซึ่งเป็นเมนูแนะนำของร้านอาหารหลายร้าน  ใบเมี่ยงสด ๆ ที่เก็บได้ถูกนำมาปรุงเป็นยำรสชาติจัดจ้าน แต่ชาวบ้านทุกคนจะเตือนเหมือนกันหมดว่าอย่าทานเมนูนี้เป็นอาหารมื้อเย็นเด็ดขาด  เพราะฤทธิ์จากใบชาจะทำให้นอนไม่หลับ

และอย่าลองลืมดื่มกาแฟที่นี่ โดยเฉพาะกาแฟดริบที่บาริสต้ากล่าวอย่างภูมิใจ หลังจากที่ฉันกล่าวชมรสกาแฟที่นุ่มนวลออกเปรี้ยวนิด ๆ  ว่ากาแฟที่เราดื่มนั้น  เขาทำเองตั้งแต่เก็บผลกาแฟ  คั่วเมล็ด กระทั่งมาบดชงให้ลูกค้า…

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 35 - บ้านแม่กำปอง

เดินศึกษาธรรมชาติ จิบกาแฟ กินใบเมี่ยง ที่บ้านแม่กำปอง 36 - บ้านแม่กำปอง

ฉนั้นเรามาทำอะไรกันที่แม่กำปอง

สูดอากาศบริสุทธิ์

เรียนรู้วิถีชาวบ้าน

และสุดท้ายลิ้มชิมผลิตภัณฑ์ของหมู่บ้านประสาคนเมือง

เว็บเราใช้คุ้กกี้เพื่อให้ท่านได้ประสบการณ์การใช้งานที่ดียิ่งขึ้น ท่านสามารถศึกษารายละเอียดการได้จาก นโยบายการใช้คุกกี้ และสามารถเลือกอนุญาตคุกกี้เองได้ที่ ตั้งค่าคุกกี้

Privacy Preferences

เมื่อท่านเข้าชมเว็บไซต์ของเรา อาจมีการจัดเก็บหรือดึงข้อมูลจากเบราว์เซอร์ของท่านในรูปแบบของคุกกี้ ข้อมูลนี้อาจเป็นข้อมูลเกี่ยวกับท่าน การตั้งค่าของท่าน อุปกรณ์ของท่าน ซึ่งจะถูกใช้เพื่อทำให้เว็บไซต์สามารถทำงานได้ตามที่ท่านต้องการ ซึ่งมักเป็นข้อมูลที่ไม่ได้ระบุตัวตนของท่านโดยตรง แต่ช่วยให้ท่านสามารถใช้งานเว็บไซต์แบบเฉพาะสำหรับท่านได้มากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ เราเคารพในสิทธิความเป็นส่วนตัวของท่าน โดยท่านสามารถเลือกปฏิเสธไม่ยอมรับให้คุกกี้บางประเภททำงานได้ ซึ่งท่านสามารถคลิกที่หัวข้อแต่ละประเภท เพื่อเรียนรู้เพิ่มเติมและปรับเปลี่ยนการตั้งค่าได้ อย่างไรก็ตาม การเลือกปิดการใช้งานคุกกี้บางประเภทอาจส่งผลกระทบต่อการใช้งานเว็บไซต์และบริการที่เราเสนอให้แก่ท่านได้ ข้อมูลเพิ่มเติม

ยอมรับทั้งหมด
Manage Consent Preferences
  • คุกกี้ที่จําเป็นสําหรับการทํางานของเว็บไซต์ (Strictly necessary cookies)
    Always Active

    คุกกี้ประเภทนี้มีความจำเป็นต่อการทำงานของเว็บไซต์ ซึ่งรวมถึงคุกกี้ที่ทำให้ท่านสามารถเข้าถึงข้อมูลและใช้งานในเว็บไซต์ของเราได้อย่างปลอดภัย ส่วนนี้จะไม่สามารถปิดการทำงานของคุกกี้นี้ในระบบเว็บไซต์ของเราได้
    Cookies Details

  • คุกกี้ที่ช่วยในการใช้งาน (Functional Cookies)

    เราใช้ Cookies ประเภทนี้เพื่อช่วยจดจำอุปกรณ์หรือบราวเซอร์ของท่าน เพื่อให้เราสามารถจัดทำเนื้อหาได้อย่างเหมาะสมกับความสนใจส่วนบุคคลของท่านได้รวดเร็วขึ้น และช่วยให้การบริการและแพลตฟอร์มได้อย่างสะดวกสบายและเป็นประโยชน์ต่อท่านมากยิ่งขึ้น

  • คุกกี้เพื่อการวิเคราะห์เชิงสถิติ (Analytics Cookies)

    เราใช้ Analytics Cookies ที่ให้บริการโดย Google ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อใช้เก็บข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับรูปแบบการใช้งานของท่านบนเว็บไซต์ของเรา โดยข้อมูลนี้ประกอบไปด้วย หน้าเว็บไซต์ที่ท่านเข้าชม ลิงค์ที่ท่านคลิก ระยะเวลาที่ท่านเข้าชมในแต่ละหน้า โดยเราใช้ข้อมูลนี้เพื่อวิเคราะห์รูปแบบการใช้งานของผู้ใช้ และเพื่อให้เว็บไซต์ทำงานได้อย่างถูกต้อง

  • คุกกี้เพื่อปรับเนื้อหาให้เข้ากับกลุ่มเป้าหมาย (Targeting Cookies)

    เราใช้คุกกี้ประเภทนี้จดจำการตั้งค่าของท่านในการเข้าใช้งานหน้าเว็บไซต์ หน้าเว็บที่ท่านได้เยี่ยมชม และลิงค์ที่ท่านเยี่ยมชม เพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับวิธีการเข้าชมและพฤติกรรมการเยี่ยมชมเว็บไซต์และยังปรับปรุงเว็บไซต์ รวมทั้งเนื้อหาใดๆ ซึ่งปรากฏอยู่บนหน้าเว็บให้ตรงกับความสนใจของท่านมากยิ่งขึ้น และทดสอบความมีประสิทธิภาพของโฆษณาเรา และนำเสนอโฆษณาที่เหมาะสมกับท่านมากที่สุดเท่าที่จำเป็น นอกจากนี้ เรายังอาจแชร์ข้อมูลนี้ให้กับบุคคลที่สามเพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าว
    Cookies Details

บันทึกการตั้งค่า