“นิธิภัค สามเสน (ด็อท) ศิลปินหนุ่มได้ร่ำเรียนด้าน Critical Design คือเป็นการออกแบบแนวเสียดสีและตั้งคำถาม เรียกได้ว่าเป็นแนวทางการทำงานศิลปะเสียมากกว่า โดยใช้ design เป็นสื่อ” ด็อทให้เหตุผลว่างานศิลปะส่วนใหญ่นั้นค่อนข้างไกลตัว เข้าถึงคนทั่วไปยาก เขาจึงเลือกที่จะนำเสนอและตั้งคำถามกับการดำรงชีวิตประจำวันของพวกเรา ผ่านการใช้กระบวนการของงานออกแบบผลิตภัณฑ์เป็นเครื่องมือ
ผลงานของเขาน่าสนใจเพราะเป็นเหมือน เรื่องหลอกเล่นที่สมจริง และในขณะเดียวกัน ก็เหมือนเรื่องจริงที่หลอกเล่น ในการทำงานแต่ละครั้งของด็อทจะอ้างอิงข้อมูลจากข้อมูลจริง และงานวิจัยของนักวิทยาศาสตร์อยู่เสมอๆ “เวลาผลงานของผมได้ลงเว็บอย่าง Dezeen (เป็นเว็บไซต์หนึ่งที่มีชื่อเสียงในวงการดีไซน์) โดนด่าเนี่ย ผมถือว่าประสบผลสำเร็จ เพราะมันแปลว่าคนอ่านเขาเชื่อว่ามันเป็นเรื่องจริงและเขาเอาจริงเอาจังกับมัน”อย่างไรก็ดีผลงานของด็อทไม่ใช่ผลงานของเด็กเหลวไหลที่เอาแต่เล่น เพราะหลายครั้ง “เล่น” ของเขาก็กลายเป็นเรื่องเป็นราวได้มากเลยทีเดียว
มาดูตัวอย่างผลงานกัน อย่าง Digital Money เงินในอนาคตที่ทำให้เราสืบย้อนไปว่าเงินที่อยู่เรามือเรานั้นผ่านมือใครมาก่อนแล้วมั้ง ผลงานนี้ได้รับรางวัลด้วย น่าสนุกดีที่ “เงิน” เองก็กลายเป็นสินค้า ได้เมื่อมีเรื่องราวและที่มาที่ไปใส่เข้าไปเป็นจุดขายควบคู่
Buy Product ด็อทเสียดสีความไม่เข้าท่าของการค้า Carbon Credit ด้วยการออกแบบโมเดลธรุกิจให้เช่าต้นไม้เพื่อหักล้างคาร์บอนไดออกไซด์ ที่ผู้เช่าปล่อยออกมาผ่านกิจกรรมต่างๆเครื่องมือนี้คำณวนโดยอ้างอิงจากงานวิจัยวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างเส้นรอบวงของต้นไม้และปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ที่ต้นไม้ได้ดูดซับไว้ ความคิดนี้ภายหลังได้ถูกนำไปพัฒนาเป็นสายวัดเส้นรอบวงต้นไม้สำหรับเด็ก ซึ่งแทนที่จะตีค่าเป็นปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ กลับให้ผลเป็นกิจกรรมแทน เช่น ลมหายใจ 5 วัน หรือนั่งเครื่องบิน 3 นาที เป็นต้น
นอกจากนี้ด็อทยังออกแบบ “เครื่องดีดเหรียญหัวก้อย” ที่สามารถเลือกผลลัพธ์ได้ โดยได้รับแรงบันดาลใจจากนิสัยที่มักจะโยนเหรียญเพื่อใช้ในการตัดสินใจ ทั้งๆที่รู้อยู่แล้วว่าตัวเองอยากได้อะไร และก็จะโยนไปจนกว่าจะได้ผลลัพธ์ที่ต้องการ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็เพื่อที่จะอยากให้ตัวเองรู้สึกรับผิดชอบกับการตัดสินใจน้อยลง การออกแบบและสร้างเครื่องโยนเหรียญที่ควบคุมได้มันเป็นเรื่องเพ้อเจ้อมาก มันอาจจะไม่มีทางทำได้เลย แต่จุดสำคัญเขามองว่า มันอยู่ที่การเดินทางไปหาจุดนั้นมากกว่าผลลัพธ์สุดท้าย เขาจึงเลือกที่จะนำเสนอกระบวนการทดลองออกแบบเจ้าเครื่องโยนเหรียญดังกล่าวทุกขั้นตอนทั้งที่สำเร็จและไม่สำเร็จในเว็บไซต์ของเขา
ปัจจุบันด็อททำงานให้กับบริษัท Haque Design+Research ที่กรุงดอนลอน ผลงานของเขามีความน่าสนใจในความ Absurd และ Surreal ด็อทได้ใส่เอาความจริงจังเข้าขั้น Geek เข้าไปอย่างพอดิบพอดี เรื่องล้อเล่นของเขาจึงไม่ใช่เรื่องเพ้อเจ้อ เพราะมันผ่านกระบวนการศึกษา วิจัย ทดลอง นำเสนอ และประเมินอย่างจริงจัง ผลงานออกแบบและศิลปะของเขาเป็นแบบ Visualization ที่ทำให้ข้อมูลหลายๆอย่างในชีวิตประจำวันของเราเด่นชัดขึ้น อันก่อให้เกิดการตั้งคำถามกับสิ่งที่เราเคยมองข้าม ข้าวของเครื่องใช้ต่างๆในชีวิตประจำวันของเรา ไม่ว่าจะเป็นเสื้อยืด การหัวเราะ เงิน บุหรี่ ต้นไม้ ฯลฯ สามรถถูกใช้เป็นเครื่องมือในการสื่อสาร Message ทางศิลปะได้อย่างแนบเนียน ขอขอบคุณข้อมูลจาก Art4d Magazine http://www.dotmancando.info
